Zanim drogi czytelniku zaczniesz zapoznawać się z metodyką zarządzania ryzykiem celnym w Twojej firmie – pytanie, kiedy należy wprowadzić zarządzanie ryzykiem celnym?
Jeżeli przedsiębiorca dokonuje cyklicznie obrotu towarowego z zagranicą.
Jeżeli Przedsiębiorca korzysta z ułatwień celnych.
W przypadku, gdy jego kontrahenci korzystają z ułatwień celnych.
Korzyści ze stosowania:
- Ochrona przed utratą ułatwień celnych
- Ochrona przed nieuczciwymi kontrahentami
- Ochrona wizerunkowa
- Ochrona ekonomiczna
- Ochrona prawna
- Usprawnienie kontroli wewnętrznej
- Poszerzenie zakresu informacji – zasilanie kadry zarządzającej

Reasumując, jeżeli chcemy korzystać z ułatwień celnych – które dają nam wiele korzyści, także finansowych to musimy zarządzać ryzykiem celnym w swojej firmie.
Podstawowe informacje:
Ryzyko celne (aspekt niekorzystny) – prawdopodobieństwo, że dane zdarzenie nastąpi i niekorzystnie wpłynie na:
możliwość ubiegania się o ułatwienia w obrocie towarowym z zagranicą
możliwość dalszego korzystania z przyznanych ułatwień np. AEO
Pośrednio:
- kontakty z innymi kontrahentami i organami celnymi
- wizerunek przedsiębiorcy
- organizację pracy, stabilność ekonomiczną, prawną
Zarządzanie ryzykiem – ciągły proces polegający na identyfikacji, ocenie, podejmowaniu decyzji – jako reakcji na zidentyfikowane zagrożenia, którego zadaniem jest racjonalne zapewnienie – że cele Naszej Firmy zostaną zrealizowane. Proces zarządzania ryzykiem jest realizowany przez kierownictwo, z udziałem wszystkich pracowników.
Identyfikacja ryzyka – Zespół metod, procedur i narzędzi pozwalający na ocenę czy dane zdarzenie, informacja ma negatywny wpływ na Nasza Firmę. Jeżeli nie istnieją przesłanki wskazujące na prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka lub nie ma możliwości wskazania jego skutków – badane zagadnienie nie jest ryzykiem.
Pomiar ryzyka – proces myślowy, oparty na doświadczeniu i wiedzy pracowników oraz kadry kierowniczej o funkcjonowaniu jednostki,
Cel: zminimalizowanie, unikanie, transfer lub akceptacja ryzyk poprzez ich rozpoznanie, oszacowanie oraz wyznaczenie środków zaradczych jako reakcji na zagrożenia.
Poziom ryzyka akceptowalnego – niski poziom ryzyka. Jest to scenariusz sytuacji możliwych do zaakceptowania bez ponoszenia istotnych konsekwencji dla przedsiębiorstwa, zbudowany przez osoby pełniące wyższe stanowiska kierownicze w przedsiębiorstwie. Publikowany np. w Polityce Zarządzania Ryzykiem, Strategii Zarządzania Ryzykiem lub innej materialnej formie.
Wskaźniki ryzyka – informacje lub zdarzenia mogące wskazywać na istnienie zagrożenia
Np. błędnie wypełnione zgłoszenie
Błędnie wystawiona faktura eksportowa
Błędny kurs walut
Brak nadzoru ze strony eksportera w trakcie załadunku towaru na środek transportu
Obszar ryzyka: jest to zbiór zdarzeń – zaistniałych lub (i) potencjalnych, posiadających cechy wspólne. Przykład: niewłaściwie sporządzone zgłoszenie celne, wcześniejsze pomyłki w zgłoszeniach – mogą spowodować powstanie ryzyka „zatrzymanie towaru do kontroli przez organ celny”. Przedmiotowe ryzyko jest w elementem składowym obszaru ryzyka „Straty finansowe w Firmie związane z eksportem towarów” – spowodowane nieterminowym dostarczeniem towaru do odbiorcy.
Analiza ryzyka – robocza metoda badawcza mająca na celu zminimalizowanie ryzyka przez jego rozpoznanie, oszacowanie oraz wyznaczenie środków zaradczych dla jego zwalczenia. Zastosowanie – pomiar, wnioski, wspomaganie procesów decyzyjnych, budowanie procedur, modyfikacje w procesie zarządzania, wybór nowej drogi.
Profil ryzyka – Opis zidentyfikowanego ryzyka, obszary i wskaźniki ryzyka, wnioski określające środki i metody przeciwdziałania danemu ryzyku. Zastosowanie – dedykowane osobom lub komórkom organizacyjnym – wskazania do działań zaradczych np. minimalizujących ryzyko.
Rejestr ryzyka – wykaz zidentyfikowanych i uporządkowanych według przyjętej hierarchii zagrożeń powiązanych z obszarami ryzyka. Wskazane jest posługiwanie się symbolami obszarów ryzyka i ryzyk im towarzyszących w celu usprawnienia procesu zarządzania ryzykiem na wszystkich etapach. Zastosowanie – całościowe zarządzanie ryzykami, budowanie procedur, strategii, informacja dla kadry zarządzającej, wspomaganie procesów decyzyjnych.
Czy zarządzanie ryzykiem jest przydatne w przedsiębiorstwie?
Prawo Greena: Wszystko jest możliwe pod warunkiem, że nie wiesz, o czym mówisz.
Prawo Murphy’ego: Jeżeli coś może się nie udać – nie uda się na pewno. Odwrócenie – jeżeli coś jest możliwe, to kiedyś się wydarzy.
Gdzie należy wprowadzić zarządzanie ryzykiem celnym w przedsiębiorstwie?
Zasada generalna – we wszystkich miejscach i stanowiskach pracy, jeżeli wykonywane tam czynności są związane bezpośrednio lub pośrednio ze stosowaniem przepisów prawa regulującego obrót towarowy z zagranicą.
Uszczegółowienie: Księgowość, biuro eksportu, miejsca załadunku towarów przeznaczonych do procedur celnych oraz bezpośrednie otoczenie. Dotyczy także:
Miejsc załadunku towarów przeznaczonych na eksport
Miejsc składowania towarów celnych i przeznaczonych do objęcia procedurami celnymi oraz bezpośrednie otoczenie tego miejsca
Miejsc produkcji i pakowania towarów przeznaczonych do objęcia procedurami celnymi oraz bezpośrednie otoczenie tego miejsca
Miejsc gromadzenia i przechowywania danych dot. obrotu towarowego z zagranicą oraz bezpośrednie otoczenie tego miejsca
Stanowisk pracy i innych miejsc wykonywania czynności przez pracowników zatrudnionych w w/w miejscach
Środków transportu oraz miejsc postoju i naprawy tych pojazdów
Źródło:
Powyższy fragment pochodzi z poradnika „Eksport towarów – droga do sukcesu Twojej Firmy”, autorstwa Piotra Czerkawskiego
Autor:
Piotr Czerkawski – Przedsiębiorca, ekspert w zakresie zarządzania ryzykiem oraz wymiany towarowej z zagranicą, analityk, certyfikowany trener biznesu.
KONTAKT
CZERKAWSCY CONSULTING SZKOLENIA SP. Z O.O.
www.czerkawscyconsulting.com